Hấp dẫn du lịch miền di sản

Hiếm có nơi nào trên đất nước Việt Nam mà sau mỗi đợt khám phá của Hiệp hội thám hiểm Hoàng gia Anh lại có thêm những hang động, những địa danh du lịch mới như ở vùng rừng núi Phong Nha – Kẻ Bàng. Với cấu trúc Karts trên 400 triệu năm tuổi, Phong Nha-Kẻ Bàng là nơi hội tụ của nhiều loài động, thực vật quý hiếm với những đặc trưng về địa mạo và sự đa dạng sinh học. Từ vẻ đẹp huyền bí của những hang động đá vôi đến các cảnh quan thiên nhiên kỳ thú, Phong Nha-Kẻ Bàng thực sự là điểm đến lý tưởng, là “trái tim” của du lịch Quảng Bình.

Tạo đà từ điểm nhấn “2003”…

Đối với mỗi người dân Quảng Bình nói riêng và người Việt Nam nói chung, ngày 5-7-2003 là một “dấu ấn”-ngày Phong Nha-Kẻ Bàng có tên trên bản đồ Di sản thiên nhiên của thế giới. Từ sự kiện trọng đại này, cộng đồng thế giới biết về Quảng Bình nhiều hơn và Phong Nha chính là động lực để phát triển du lịch bền vững, tạo đà cho những bước tiến dài trong phát triển kinh tế du lịch của tỉnh. Vì lẽ đó, nhiệm vụ bảo vệ, khai thác và tôn vinh di sản được tỉnh ta đặc biệt quan tâm bằng việc triển khai lập quy hoạch tổng thể “Bảo tồn và phát huy giá trị Di sản thiên nhiên thế giới – Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng”. Nhằm từng bước phát huy các giá trị của di sản, nhiều hạng mục cơ sở hạ tầng du lịch được đầu tư xây dựng, cải tạo, nâng cấp, từng bước nâng cao chất lượng phục vụ du khách đến tham quan. Một số công trình đã tạo được điểm nhấn quảng bá cho du lịch Phong Nha, du lịch Quảng Bình như: công trình biển quảng bá di sản trên Lèn Voi, cổng vào Vườn quốc gia, khu đón tiếp khách tham quan Đền tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ km 16 đường 20, hệ thống điện trong động Phong Nha, xây dựng bến thuyền, nhà đón khách, bãi đỗ xe, di dời đền Tiên Sư Cốc Tự và các hạng mục phụ trợ khác tại các điểm du lịch.

Xác định quản lý rừng là nhiệm vụ có tính chất quyết định sự tồn tại của Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng, Ban quản lý Vườn đã tập trung chỉ đạo xây dựng phương án bảo vệ rừng, phòng cháy chữa cháy rừng hàng năm và hợp tác với các nhà khoa học, các cơ quan chuyên môn tiến hành điều tra đa dạng sinh học. Qua đó đã công bố danh mục thực vật hiện có 2.694 loài thực vật bậc cao có mạch, 849 loài động vật có xương sống, 395 loài động vật không xương sống, 386 loài chim, 161 loài bò sát lưỡng cư… Trong công tác tuyên truyền, giáo dục về môi trường, đơn vị đã chủ động tham mưu cho UBND tỉnh tổ chức 2 hội thảo quốc gia, 3 hội nghị cấp tỉnh, 4 hội thảo khoa học, 2 hội thảo thực tế với chủ đề bảo vệ rừng, bảo vệ đa dạng sinh học, 9 hội nghị cấp ngành và huyện; 90 hội nghị các câu lạc bộ bảo tồn thôn, bản thu hút 15.655 lượt người tham gia; tổ chức ký cam kết bảo vệ rừng và bảo vệ di sản cho 2.315 hộ gia đình và 5 cơ quan đơn vị đóng trên địa bàn.

Với nhiều biện pháp như thiết lập mạng lưới giáo dục môi trường trong cộng đồng thông qua các cấp hội và đoàn thể địa phương, thành lập các câu lạc bộ bảo tồn thiên nhiên tại những xã vùng đệm, xuất bản, phát hành ấn phẩm các loại để tuyên truyền rộng rãi cho người dân, khách du lịch và học sinh… đã  góp phần bảo tồn, phát huy các giá trị của di sản thế giới. Và cũng nhờ đó mà Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng được nhận giải thưởng Môi trường Việt Nam, bằng khen của Bộ Tài nguyên-Môi trường và cup về gương điển hình tiên tiến trong bảo vệ môi trường năm 2010.

Với tinh thần vừa phát huy nội lực vừa tranh thủ sự hỗ trợ và phối hợp từ bên ngoài, Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng đã thực hiện được 15 đề tài nghiên cứu bảo tồn; hợp tác thực hiện trên 30 chương trình, đề tài nghiên cứu về thực vật, động vật. Đặc biệt, các nghiên cứu đã liên tục khám phá những bí ẩn về đa dạng sinh học, phát hiện 17 loài mới cho khoa học (gồm 15 loài bò sát lưỡng cư, 1 loài bò cạp Việt và 1 loài chích núi đá vôi); tái phát hiện loài chuột đá (Laonastes paenigmamus) được cho là tuyệt chủng. Từ những phát hiện này đã bổ sung vào danh mục thú Việt Nam lên đến 323 loài. Về nghiên cứu địa chất, địa mạo, đến nay đã đo đếm được 163 hang động với tổng chiều dài trên 143,5 km. Điển hình cho các hoạt động trên là phát hiện ra một hố sụt Kast sâu nhất Việt Nam (với độ sâu hơn 255 m), thậm chí có thể sâu nhất Đông Nam Á, có độ tuổi hơn 400 triệu năm và phát hiện mới hang động lớn nhất thế giới – hang Sơn Đoòng. Trong công tác bảo tồn đa dạng sinh học đã xây dựng được vườn thực vật nội vi với trên 500 loài bản địa, xây dựng rừng giống chuyển hóa với diện tích 30 ha, nghiên cứu nhân giống các loài quý hiếm, có giá trị nhiều mặt như huê mộc, bách xanh, re gừng, vàng anh và các loài cây thuốc quý hiếm…

…Đến những “dấu ấn xanh”

Hành trình 10 năm Di sản thiên nhiên thế giới Vườn quốc gia Phong Nha-Kẻ Bàng đã tạo nên những “dấu ấn xanh” mở ra hướng phát triển mới của du lịch tỉnh nhà. Từ chỗ chỉ có một điểm tham quan là động Phong Nha – Tiên Sơn, năm 2005 điểm du lịch văn hóa tâm linh Đền tưởng niệm  các anh hùng liệt sĩ Km 16 đường 20 Quyết Thắng được đưa vào khai thác, thu hút hàng ngàn lượt du khách đến tri ân tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ. Năm 2008, điểm du lịch sinh thái suối Nước Mọoc tiếp tục được đầu tư để phục vụ khách tham quan, trở thành điểm đến đặc biệt yêu thích của du khách sau cuộc khám phá các hang động kỳ bí. Năm 2010 khai thác khu du lịch sinh thái động Thiên Đường do Công ty cổ phần Tập đoàn Trường Thịnh đầu tư. Năm 2011, tuyến du lịch sông Chày – hang Tối được khai trương và năm 2012 tuyến du lịch mới  Khám phá chiều sâu bí ẩn động Phong Nha và tuyến du lịch sinh thái rào Thương – hang Én được đưa vào khai thác đang có sức hấp dẫn du khách. Mới đây Vườn quốc gia Phong Nha-Kẻ Bàng   đã khai trương tuyến du lịch thung lũng Sinh Tồn-hang Thuỷ Cung. Không quá ngoa ngôn khi cho rằng hệ thống hang động kỳ vĩ ở Quảng Bình là thiên đường của hạ giới bởi sau mỗi chuyến thám hiểm của Hiệp hội thám hiểm hang động Hoàng gia Anh, núi rừng Phong Nha-Kẻ Bàng lại hé lộ những kho báu mới với những khám phá bất ngờ thú vị về vẻ đẹp huyền bí, tráng lệ cùng cảnh quan tự nhiên đặc hữu và kỳ thú.

Với mục tiêu xây dựng ngày càng nhiều sản phẩm du lịch để thu hút du khách, tỉnh ta đã tạo điều kiện cho các doanh nghiệp đầu tư, khai thác các thế mạnh về du lịch, trong đó có du lịch mạo hiểm, một loại hình du lịch đang có sức hấp dẫn với du khách quốc tế và du khách trẻ tuổi. Gần đây tuyến du lịch mới khám phá hệ thống hang động Tú Làn với nhiều hang có vẻ đẹp huyền ảo của thạch nhũ, thác nước cùng sự kỳ vĩ của dòng sông ngầm còn nguyên nét hoang sơ đã có rất đông khách trong nước và nước ngoài tìm đến.

Nhờ xây dựng được nhiều sản phẩm du lịch độc đáo, Phong Nha-Kẻ Bàng được báo Los Angeles Time – Hoa Kỳ bình chọn là 1 trong 29 điểm du lịch hấp dẫn của thế giới vào năm 2009.

Và hành trình hội nhập.

Trên hành trình hội nhập và phát triển, tỉnh ta đặc biệt chú trọng đến các hoạt động nhằm xây dựng, khẳng định thương hiệu của du lịch Quảng Bình với bạn bè trong nước và quốc tế. Cùng với việc đẩy mạnh công tác xúc tiến đầu tư, tỉnh ta còn tổ chức các hoạt động quảng bá du lịch tại Thái Lan, Lào, Đức… và tích cực hợp tác với các hãng truyền hình của Nhật Bản, Hàn Quốc, Mỹ, Đức và nhiều kênh truyền hình quốc gia như VTV1, VTV2, VTV3, VTV4, VTV9… để làm phim, xây dựng các chương trình giới thiệu, quảng bá về du lịch tỉnh nhà. Ngành cũng đã phối hợp với công ty lữ hành quốc tế Oxalis tổ chức họp báo giới thiệu về du lịch Quảng Bình với 62 hãng du lịch quốc tế, 40 hãng du lịch trong nước. Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng đã tham mưu cho UBND tỉnh và kêu gọi hợp tác với  các tổ chức trong nước, quốc tế thực hiện thành công 17 chương trình dự án quốc tế trên nhiều lĩnh vực như bảo tồn di sản, bảo tồn thiên nhiên, phát triển cộng đồng và du lịch sinh thái. Ban quản lý Vườn đã tham gia 9 kỳ họp thường niên của Ủy ban Di sản thế giới, 7 diễn đàn quốc tế và tham gia tuyên bố chung về Di sản thế giới Châu Á – Thái Bình Dương.

Trên cơ sở các thỏa thuận hợp tác của hai chính phủ Việt Nam – Lào và hợp tác bảo tồn liên biên giới, Ban quản lý Vườn đã chủ động thúc đẩy và tăng cường hợp tác bảo tồn thiên nhiên với Khu bảo tồn đa dạng sinh học quốc gia Hinamno của nước bạn Lào. Ngoài ra, đơn vị đã xây dựng được các chương trình phối hợp rất hiệu quả với các viện nghiên cứu, các trung tâm nghiên cứu, các trường đại học, các tổ chức bảo tồn trong nước… Công tác truyền thông, quảng bá trong nước và quốc tế được Ban quản lý Vườn đặc biệt chú trọng bằng việc thành lập trang tin điện tử của Vườn quốc gia trên địa chỉ: www.phongnhaquangbinh.vn và phối hợp thường xuyên với các cơ quan thông tấn, báo chí truyền hình trong, ngoài nước. Nhiều chương trình giới thiệu quảng bá về Phong Nha- Kẻ Bàng được phát sóng trên các kênh truyền hình nổi tiếng như CNN, BBC, ZDF, Nhật Bản…

Một trong những hoạt động được ngành du lịch và Vườn quốc gia Phong Nha-Kẻ Bàng đặc biệt chú trọng trong thời gian tới là xây dựng mối quan hệ hợp tác với các tổ chức, các nhà khoa học trong và ngoài nước nhằm hội nhập quốc tế trong lĩnh vực bảo tồn di sản, đặc biệt là Di sản thiên nhiên, đồng thời tăng cường phát triển các mối quan hệ với các tổ chức quốc tế đặc biệt là các tổ chức phi chính phủ và UNESCO để tranh thủ sự hỗ trợ tài chính, kỹ thuật cho hoạt động bảo tồn di sản. Và theo ông Nguyễn Văn Kỳ, Phó Giám đốc Sở Văn hóa -Thể thao và Du lich Quang Binh thì việc đẩy mạnh các hoạt động đối ngoại, hợp tác quốc tế và tạo ra những sản phẩm du lịch mới có chất lượng cao đã góp phần khẳng định thương hiệu của ngành du lịch Quảng Bình trên thị trường trong nước, khu vực và quốc tế, tạo đà cho du lịch Quảng Bình tiến nhanh vào hội nhập.

Nhật Văn – Báo Quảng Bình