Đường 20 Quyết Thắng và Hang Tám Cô : Nơi bắt đầu cho những huyền thoại…

Nói tới Quảng Bình, chúng ta không chỉ biết tới những bãi biển với nước trong xanh hiền hòa, những bãi cát vàng trong nắng, suối Bang, rồi với một tỉnh được gọi là Vương quốc “hang động” của thế giới…mà chúng ta có dịp thăm lại những di tích lịch sử mãi mãi trường tồn cùng năm tháng,về lại chiến trường xưa: Đường 20 – Quyết Thắng và “ Hang Tám Cô ”- một địa danh như thế.

Đền tưởng niệm TNXP

Đường 20 – Quyết thắng bắt đầu từ Bản làng Phong Nha xinh đẹp, bên dòng sông Son xanh biếc đến ngả ba Lùm Phùm ( tỉnh Khăm Muộn, Lào) rồi thông với đường 9. Với chiều dài 123 km, đường 20 – Quyết thắng được coi là đầu mối quan trọng trong chiến lược vận tải của đường mòn Hồ Chí Minh lịch sử. Lãnh đạo Bộ tư lệnh Binh đoàn 559 đặt cho con đường cái tên 20 bởi lẽ bộ đội, TNXP, công nhân và dân công ba sẳn sàng đã tham gia mở, xây dựng và bảo vệ con đường này hầu hết đều ở lứa tuổi 20. Đây là con đường huyết mạch phá thế độc đạo, nối đông Trường Sơn với tây Trường Sơn, giành thế chủ động thắng lợi trên mặt trận giao thông – vận tải nên còn có tên gọi: Đường 20 – Quyết thắng.Vâng – 123km,các bạn cứ tính xem, cứ 1m, 1m thôi là một chiến sĩ của chúng ta đã mãi mãi nằm lại nơi đây… Những khẩu hiệu: “ Sống bám đường, chết kiên cường dũng cảm”, “ Địch phá, ta sử, ta đi ”, “ Tất cả vì miền Nam ruột thịt, tất cả để chiến thắng ” là nguồn cổ vũ tinh thần, tạo thành sức mạnh vô biên đã làm nên chiến công như là huyền thoại của một thời : “ xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước ”, lập nên những kỳ tích oanh liệt , góp phần tạo nên thắng lợi vĩ đại của dân tộc ta.
Hang Tám Cô nằm trên cung đường 20 – một phần của đường Trường Sơn huyền thoại, nơi bom đạn Mỹ đánh phá ngày đêm nhằm chặt đứt sự chi viện của miền Bắc cho miền Nam và cũng là nơi lực lượng TNXP đổ máu để giữ cho tuyến đường thông suốt. Ngày 14/11/1972, trước cửa hang Tám Cô, tám anh chị TNXP đang san lấp hố bom để thông đường thì máy bay Mỹ ập đến. Họ vội chạy vào hang để tránh bom.

Lúc đó, bầu trời đường 20 như vỡ vụn bởi tiếng gầm rú của động cơ máy bay và những trận bom. Không chỉ mặt đường 20 bị cày nát mà ngay cả những khối núi chung quanh cũng rung chuyển bởi những đợt bom. Khi khói bụi tan đi, những đơn vị khác chiến đấu gần đó bàng hoàng nhận ra cửa hang Tám Cô đã bị một khối đá khổng lồ nặng hàng trăm tấn bịt kín. Chạy đến nơi, họ chỉ nghe văng vẳng tiếng kêu cứu của đồng đội từ sau tảng đá.
Ba chiếc xe tăng được điều đến với hy vọng cứu thoát những người trong hang. Xe tăng đồng loạt rú ga, dây cáp căng lên, bánh xích cày vào đá tóe lửa nhưng tảng đá vẫn trơ trơ. Một phương án khác được đưa ra: nổ mìn phá đá. Sau một hồi cân nhắc, người chỉ huy cao nhất lúc ấy đã không đồng ý vì ức ép của lượng thuốc nổ đủ để phá tảng đá khổng lồ đó gần như chắc chắn sẽ giết chết ngay lập tức những người trong hang. Đó là chưa kể đến lượng đá văng ra mặt đường sẽ làm ách tắc tuyến đường huyết mạch vào miền Nam. Dọn dẹp số đá này trong thời gian ngắn dưới sự oanh tạc điên cuồng của máy bay Mỹ sẽ tổn hao thêm rất nhiều xương máu. Cái giá phải trả cho việc này quá đắt so với hy vọng sống mong manh của tám người trong hang sau khi nổ mìn.
Những ngày tiếp theo, đồng đội của 8 anh chị TNXP vẫn liên tục quanh quẩn ở cửa hang. Họ mò tìm những khe hở, đường nứt của khối đá để luồn ống bơm nước, bơm sữa, đổ cháo nhưng không thành công. Sau 8 ngày đêm, các TNXP trong hang hy sinh…

Không như mọi người vẫn lầm tưởng, tên gọi hang Tám Cô đã có từ trước khi xảy ra sự kiện đau lòng trên. Theo người dân địa phương kể lại, hồi ấy trên cung đường này thường xuyên có một tiểu đội nữ TNXP làm nhiệm vụ phá bom thông đường. Mỗi khi có bom, hoặc những lúc nghỉ ngơi, cả tiểu đội thường vào hang đá này. Không hẳn lúc nào cũng có 8 nữ TNXP, nhưng bà con địa phương vẫn quen gọi là hang Tám Cô. Không ngờ con số tám oan nghiệt ấy lại gắn liền với hang: tám TNXP hy sinh sau tám ngày bị giam cầm trong hang. Ngày 16/5/2009, trong Lễ kỷ niệm 50 năm ngày truyền thống bộ đội Trường Sơn, Chủ tịch nước ký quyết định công nhận Tập thể Anh hùng cho các TNXP hy sinh tại hang Tám Cô. Ngày hôm ấy, con số tám lại một lần nữa xuất hiện như một sự chứng giám linh thiêng, khi cây chuối trước cửa hang đột ngột nở ra đúng tám nải…
Về với Hang Tám cô,chúng ta kính cẩn nghiêng mình và mãi mãi nhớ ơn các anh, các chị… những người đã ngã xuống để cho thế hệ trẻ chúng ta có được ngày hôm nay. Có lẻ, cảm động nhất trong tôi sau những chuyến tới đây là hình ảnh một cụ già 86 tuổi đã ôm trọn tấm bia mà khóc nức nở, cụ kể rằng ,cụ là một giáo viên thời đó, có bao nhiêu thế hệ đang ngồi trên ghế nhà trường đã vui vẻ hứng khởi chào tạm biệt cô giáo nhưng mãi mãi không về…

Ngọc Hoành – Netin Travel